Trong các hệ thống điện, điều khiển tự động hóa ngày nay, biến tần là thiết bị không thể thiếu. Người dùng cần biến được những lỗi biến tần thường gặp và cách sửa chữa ra sao để hiệu quả nhất khi vận hành.
Biến tần chính là 1 thiết bị có khả năng biến đổi dòng điện xoay chiều ở tần số này thành 1 dòng điện xoay chiều ở tần số khác mà có thể điều chỉnh được.
Hay nói một cách dễ hiểu hơn là biến tần chính là thiết bị sẽ thay đổi tần số dòng điện đặt lên 1 cuộn dây ở bên trong của động cơ. Từ đó, việc điều khiển tốc độ động cơ một cách vô cấp được dễ dàng hơn mà không cần đến các hộp số cơ khí.
Thiết bị này dùng các linh kiện bán dẫn để có thể đóng ngắt lần lượt, tuần tự các cuộn dây của động cơ để sinh ra từ trường. Mục đích cuối là quay rotor của động cơ.
Dưới đây là một số lỗi cơ bản:
1. Lỗi OC
OC ký hiệu của lỗi quá dòng. Nó được chia làm 3 trường hợp là OC1, OC2, OC3 tương thích với quá dòng trong khi biến tần đang tăng tốc, giảm tốc, chạy tốc độ ổn định.
Báo lỗi OC khi chạy – Chưa kết nối với motor
Nguyên nhân
Có 3 nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, đó là:
+ Pha ngõ ra chạm đất.
+ Module IGBT hỏng hóc.
+ Mạch dò dòng của thiết bị lỗi.
Cách khắc phục
+ Kỹ sư sẽ tiến hành kiểm tra module IGBT.
+ Sau đó sẽ đo kiểm tra cách điện tại các pha ngõ ra với đất xem có an toàn và đảm bảo hay không?
+ Tiếp theo là kiểm tra mạch dò dòng của biến tần.
+ Cuối cùng chính là liên hệ nhà cung cấp để được tư vấn.
Báo lỗi OC khi chạy – Đã kết nối với motor
Nguyên nhân
Một số nguyên nhân dẫn đến sự cố trên có thể là do:
+ Công suất biến tần đang dùng không phù hợp với công suất motor.
+ Tải quá nặng.
+ Thời gian tăng tốc quá ngắn hoặc thông số motor cài đặt chưa đúng.
+ Motor hoặc động cơ bị hỏng cách điện hay do dây nối motor với biến tần bị chạm đất.
+ Mạch dò dòng của biến tần bị lỗi.
Cách khắc phục
+ Tiến hành kiểm tra giá trị dòng điện tại thời điểm xảy ra lỗi và so sánh với giá trị dòng điện định mức.
+ Nếu giá trị sau kiểm tra lớn hơn giá trị dòng điện định mức của biến tần cài đặt ban đầu thì:
- Xem công suất biến tần xem có phù hợp không, tải xem có bị kẹt không và giảm tải.
- Kiểm tra xem tải xem có bị kẹt không.
- Kéo thêm thời gian tăng tốc cho phù hợp.
- Người dùng thử chọn chế độ điều khiển sensorless vector cho biến tần.
+ Nếu giá trị sau khi kiểm tra được nhỏ hơn giá trị dòng điện định mức của biến tần cài đặt ban đầu thì:
- Tiến hành kiểm tra cách điện của motor và dây dẫn, mạch dò dòng của biến tần.
- Dùng biến tần khác công suất hoặc cùng công suất để điều khiển motor loại trừ dần nguyên nhân.
- Motor hoặc dây dẫn bị hỏng cách điện gây chạm đất khi chạy chính là 1 trong nguyên nhân chính gây lỗi này.
Thỉnh thoảng biến tần báo lỗi OC1, OC3
Người dùng chỉ cần vệ sinh biến tần và vệ sinh hộp đấu nối dây của motor định kỳ.
Tiến hành thay thế mạch đo dòng của biến tần.
Cuối cùng là liên hệ nhà cung cấp để được hỗ trợ thêm.
Biến tần cấp nguồn báo OC3
Theo TKĐ thì thường là do lỗi mạch dò dòng của biến tần nên xuất hiện lỗi OC3, khách hàng cần:
+ Thay hall board hoặc driver board rồi test lại.
+ Nếu mà vẫn bị lỗi thì thử thay control board, có vài trường hợp do control board bị lỗi nên báo OC3 khi cấp nguồn.
+ Cuối cùng là phải liên hệ nhà cung cấp để hỗ trợ thêm về bảng mã lỗi biến tần.
2. Lỗi Uv
Đây chính là lỗi điện áp DC bus thấp hơn mức ngưỡng dưới cho phép. Thường nó sẽ dưới 180V với cấp điện áp 220V và dưới 350V với cấp điện áp là 380V.
Trường hợp 1 lỗi Uv
Nguyên nhân có thể do điện áp nguồn quá thấp làm cho biến tần khi vận hành kéo tải, sụt áp trên DC bus.
Nguyên nhân
Dẫn đến tình trạng trên có thể do công suất nguồn không đủ cấp hoặc do tải công suất quá lớn lại dùng chung 1 nguồn điện nên khởi động làm sụt áp. Cũng có thể do dây dẫn đang sử dụng quá bé.
Cách khắc phục
Đầu tiên, người dùng hãy tăng công suất nguồn và tiến hành thay dây dẫn lớn hơn nếu một trong 2 thiết bị trên không đảm bảo.
Sau đó là chọn phương pháp khởi động mềm cho các hệ thống mà tải công suất lớn đang dùng chung nguồn điện.
Trường hợp 2 lỗi Uv
Khi cấp nguồn, công tắc tơ bypass không đóng. Khi có lệnh chạy điện áp, công tắc tơ có đóng nhưng bị rớt hay khi biến tần có lệnh chạy DC bus bị rơi trên điện trở sạc.
Nguyên nhân
Có thể do:
+ Công tắc tơ bị hỏng.
+ Bo nguồn bị sự cố.
+ Quạt bị hỏng.
+ Cuối cùng thì do bo công suất hay bo điều khiển có vấn đề, tuy nhiên thì ít khi xảy ra.
Cách khắc phục
Kiểm tra xem công tắc tơ đã đóng khi cấp nguồn hay chưa. Nếu thiết bị không đóng thì có thể là do contactor hay bo nguồn bị hỏng.
+ Xem công tắc tơ có nhả khi có lệnh làm việc hay không. Nếu nó bị vậy thì có thể xem quạt có hỏng hóc không.
3. Lỗi OV
Lỗi OV là lỗi xuất hiện khi điện áp DC bus cao hơn so với ngưỡng cho phép. Nghĩa là nó cao hơn 710V với cấp điện áp 380V và cao hơn 410V với cấp điện áp 220V. Lỗi này được chia thành 3 trường hợp OV1, OV2, OV3 phù hợp với quá áp trong thời gian tăng tốc, trong thời gian giảm tốc,trong lúc chạy tốc độ ổn định.
Trường hợp 1 lỗi OV
Lỗi có thể xảy ra khi người dùng cấp nguồn cho biến tần.
Nguyên nhân
Nguyên nhân là do điện áp của nguồn cấp quá cao hoặc do biến tần đang dùng hiển thị sai điện áp DC bus mà phần lớn dẫn đến tình trạng này là do bo công suất bị lỗi.
Trường hợp 2 lỗi OV
Trường hợp này xảy ra khi biến tần chạy có tải. Lúc này do tốc độ quay của roto lớn hơn tốc độ của từ trường quay của stato tạo ra nên motor hay động cơ trở thành máy phát điện. Nó sẽ phát điện về biến tần làm cho điện áp DC bus tăng cao quá.
Nguyên nhân
Nguyên nhân dẫn đến lỗi này là do:
+ Động cơ có vấn đề hỏng hóc hoặc nó bị 1 tác nhân khiến nó bị kéo, đẩy.
+ Thời gian cần thiết để giảm tốc để quá ngắn.
+ Đường dây dùng để kết nối biến tần với động cơ thì dài quá, vượt tiêu chuẩn.
Cách khắc phục
Những biện pháp mà người dùng có thể áp dụng như sau:
+ Kéo dài thêm thời gian giảm tốc phù hợp.
+ Sử dụng thêm các điện trở hãm.
+ Share DC bus với những biến tần khác trong hệ thống.
+ Cứ 50m chiều dài đường dây thì gắn 1 cuộn kháng.
+ Thay thế động cơ sao cho phù hợp với yêu cầu.
4. Lỗi ItE
Nhắc đến ItE thì người ta sẽ nghĩ ngay đến lỗi phần cứng của biến tần.
Nguyên nhân
Theo chúng tôi thì có 4 nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên đó là:
+ Bo điều khiển của biến tần bị hỏng.
+ Cảm biến dòng đang sử dụng bị hỏng.
+ Mạch dò dòng trên bo công suất bị hỏng.
+ Dây cáp nối từ bo công suất đến bo điều khiển bị lỏng lẻo.
Cách khắc phục
+ Nếu dây cáp bị lỏng thì người dùng chỉ cần cắm chặt hoặc thay cáp điều khiển mới hơn.
+ Thay thế ngay cảm biến dòng bị hỏng.
+ Thay thế loại tương đương với bo điều khiển, bo công suất đang sử dụng bị hỏng.
Đó là các cách khắc phục lỗi biến tần ItE cơ bản thường gặp.
Tìm hiểu thêm: Biến tần thang máy là gì? Phân loại và chức năng
5. Lỗi SPO
Đây là lỗi pha ngõ ra của biến tần, nó có thể xảy ra ở cả hai trường hợp.
Chưa kết nối động cơ với biến tần
Người dùng có thể cho biến tần chạy ở 50Hz và tiến hành dùng đồng hồ đo điện áp 3 pha ngõ ra để xem tình hình có cân bằng hay không. Nếu điện áp 3 pha cân bằng thì tình trạng lỗi này có thể do mạch dò áp ở ngõ ra.
Nếu điện áp 3 pha ở ngõ ra không cân bằng thì lỗi sẽ nằm ở mạch kích IGBT.
Đã kết nối động cơ với biến tần
Có 3 nguyên nhân dẫn đến việc dù động cơ kết nối với biến tần nhưng vẫn có lỗi SPO dods là:
+ Động cơ, motor bị hỏng.
+ Đường dây dùng để kết nối biến tần với động cơ bị hở mạch.
+ Người dùng chọn dây kết nối với biến tần, động cơ quá dài.
6. Lỗi biến tần SPI
SPI là tên gọi chung cho các lỗi tại pha ngõ vào của biến tần. Nó có ảnh hưởng cực lớn đến hoạt động của biến tần nói chung và các thiết bị nói riêng.
Nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này như:
+ Nguồn cấp điện cho biến tần bị lỗi pha.
+ Những dây dẫn để cấp nguồn cho biến tần hoạt động bị hở mạch.
+ Các thiết bị như máy cắt, CB hay công tắc tơ… gọi chung là thiết bị đóng cắt cấp nguồn cho biến tần bị lỗi.
+ Bo phát hiện pha đầu vào của biến tần bị lỗi.
+ Các terminal R, S, T nguồn vào không được siết chặt khi lắp.
+ Bo điều khiển hay các bo công suất bị lỗi tuy nhiên điều này trên thực tế thực sự rất hiếm khi xảy ra.
Cách khắc phục
+ Để biết được chính xác hiện tại thiết bị như thế nào và nguồn cấp có đảm bảo không thì kỹ thuật phải dùng đến đồng hồ đo điện áp hay còn gọi là áp kế. Những thông số hiển thị sau đó sẽ là căn cứ tốt nhất cho việc điều chỉnh.
+ Tiếp theo là kiểm tra các dây dẫn của thiết bị đóng cắt cấp nguồn cho biến tần có bị hở, bị chập hay không.
+ Nên tiến hành vệ sinh, làm sạch sẽ chỗ tiếp xúc và xiết chặt các terminal cấp nguồn đầu vào.
+ Nếu sau những cách trên mà biến tần vẫn lỗi SPI thì buộc người dùng phải kết nối với nhà cung cấp hay công ty phân phối để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
7. Lỗi OL1
Lỗi OL1 là 1 lỗi thỉnh thoảng sẽ gặp phải khi động cơ quá tải. Xảy ra khi dòng điện ở ngõ ra của biến tần lớn hơn giá trị của dòng điện đã được cài đặt ban đầu trong nhóm thông số động cơ P2.05, P02.05.
Nguyên nhân
Có 4 nguyên nhân dẫn đến sự cố trên:
+ Động cơ có công suất làm việc không phù hợp, quá tải do bị kẹt.
+ Biến tần bị sự cố lỗi.
+ Người dùng chưa cài đặt thông số dòng điện cho động cơ hoặc thông số bảo vệ quá tải động cơ phù hợp nên dẫn đến lỗi.
+ Cuối cùng là điện áp của nguồn cấp không đủ yêu cầu.
Cách khắc phục
Đầu tiên thì người dùng cho dừng biến tần và kiểm tra, nếu do tải lớn thì phải điều chỉnh để giảm tải kịp thời.
Kiểm tra điện áp của nguồn cấp có ổn định và đủ hay không.
Kỹ sư tiến hành điều chỉnh thông số P2.05, P02.05, P02.27, Pb.03 lần lượt sao cho phù hợp nhất.
Cuối cùng là phải liên hệ nhà cung cấp để được hỗ trợ tư vấn và khắc phục triệt để các lỗi sự cố trên.
8. Lỗi OL2
Lỗi OL2 là 1 lỗi rất thường gặp.
Nguyên nhân
Theo chúng tôi thì có 3 nguyên nhân dẫn đến tình trạng lỗi trên đó là:
+ Chọn biến tần chưa phù hợp nên công suất của nó không đủ cho hoạt động.
+ Người dùng chưa biết cách cài đặt thông số hoặc cài đặt thông số không phù hợp với đặc điểm vận hành.
+ Cuối cùng có thể do tải làm việc quá nặng nên hệ thống sẽ bị kẹt hay là động cơ bị lỗi.
Cách khắc phục
+ Người kỹ sư hoặc nhận viên kỹ thuật cần phải kiểm tra thường xuyên và chọn lại loại biến tần có công suất hơn lớn, đáp ứng các yêu cầu vận hành của hệ thống.
+ Tiếp theo là quan sát, kiểm tra và kịp thời điều chỉnh ngay các thông số: Bù momen, chế độ chạy, đặc tuyến v/f, thời gian tăng tốc, dò tốc độ trước khi khởi động, cường độ dòng thắng DC khi dừng, cường độ dòng thắng DC trước khi khởi động.
+ Cuối cùng là kiểm tra tải làm việc, nếu tải quá nặng thì phải cân nhắc điều chỉnh lại hệ thống.
Xem ngay: Biến tần trung thế là gì? Cách hoạt động và ứng dụng
9. Lỗi OL3
Lỗi này thường xảy ra khi biến tần của bạn bị quá tải điện. Nguyên lý vận hành tương tự như cách của 1 relay nhiệt điện tử làm việc.
Người dùng có thể cài đặt mức ngưỡng dòng điện để báo lỗi và tùy chỉnh thời gian để delay báo lỗi cho thích hợp. Sau đó, kỹ thuật phải sắp xếp thời gian để kiểm tra tải và những thông số cài đặt về cả thời gian lẫn ngưỡng dòng, đáp ứng với từng yêu cầu cụ thể.
10. Lỗi OUT
Lỗi OUT này chính là lỗi module IGBT. Nó sẽ được phân chia tương ứng với lỗi với các pha U, V, W lần lượt là các lỗi OUT1, OUT2, OUT3. Chúng ta có 2 lỗi hay gặp thường xuyên đó là:
Cấp nguồn biến tần báo OUT
Nguyên nhân
Khi biến tần được cấp nguồn như báo OUT thì người dùng có thể nghĩ ngay đến: Bo điều khiển của biến tần bị lỗi hay các bo công suất bị lỗi mạch kích. Ngoài ra, xuất hiện hiện tượng như vậy có thể do Gate driver resistor board bị lỗi.
Khi biến tần chạy mới báo lỗi
Nguyên nhân
Theo như tổng kết đánh giá thì các nguyên nhân chính của sự cố biến tần chạy được 1 thời gian thì mới báo lỗi đó là do: Các module IGBT bị hỏng. Ngoài ra, khi thiết kế đi dây nối đất không đúng cách. Biến tần đang vận hành thì bị mất nguồn đột ngột. Do động cơ bị lỗi nên dẫn đến hiện tượng này tùy nhiên thì rất hiếm.
Cách khắc phục
Để khắc phục được tình trạng trên thì chúng ta cần phải:
+ Tiến hành đo và kiểm tra các IGBT.
+ Kiểm tra phương thức và cách nối đất đúng cách hay chưa.
+ Sau đó sẽ cắm lại và chỉnh cách cắm cáp nối IGBT.
+ Cuối cùng là liên hệ lại với hãng sản xuất và nhà cung cấp để được tư vấn và hỗ trợ thêm về vấn đề này.
11. Lỗi OH1, OH2
Hai lỗi cuối cùng thường gặp đó chính là OH1, OH2.
+ OH1: Lỗi quá nhiệt của khối chỉnh lưu, 1 bộ phận của biến tần.
+ OH2: Lỗi quá nhiệt của IGBT.
Nguyên nhân
Theo ThuyKhiDien tìm hiểu thì 2 lỗi này thường đến từ nguyên nhân:
+ Các khe thông gió của biến tần bị nghẹt lại do bụi bẩn hoặc có vật chắn.
+ Biến tần báo sai nhiệt độ thực tế.
+ Quạt làm mát bị sự cố, hoạt động gián đoạn hoặc không gián đoạn.
Cách khắc phục
Khi gặp tình trạng trên thì người dùng cần bình tĩnh và tìm ra nguyên nhân. Tùy theo từng nguyên nhân mà đưa ra cách xử lý sao cho thích hợp.
+ Vệ sinh khe thông gió theo định kỳ để loại bỏ những bụi bẩn hay vật làm tắc nghẽn.
+ Nếu quạt làm mát bị hỏng thì cần sửa chữa hoặc hoặc thay thế cái mới.
+ Giải pháp tạm thời hơn được đưa ra trong tình huống cấp bách đó là điều chỉnh tần số sóng mang.
+ Nếu cuối cùng các cách trên vẫn không thay đổi được tình hình thì khách hàng có thể liên hệ nhà cung cấp, hãng để được tư vấn thêm.
Khách hàng có thể chọn biến tần chính hãng của INVT, Mitsubishi, Schneider, Delta, ABB, Fuji…
Trên đây là những tổng hợp của Thủy Khí Điện về 11 lỗi biến tần mà thường gặp nhất khi sử dụng. Hy vọng khách hàng có thể cập nhật và bổ sung thêm những thông tin bổ ích này để có thể vận hành hiệu quả hệ thống và thiết bị, sửa chữa biến tần khi cần.
